HOẮC HƯƠNG
HÌNH ẢNH, TÁC DỤNG, VỊ THUỐC NAM, ĐÔNG Y, BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA BỆNH, THUỐC BẮC
Tên khoa học: Pogostemon cablin (Blanco) Benth. Họ: Bạc hà (Lamiaceae).
Tên khác: Quảng hoắc hương.
Cách trồng: Trồng bằng giâm cành. Chọn những cành bánh tẻ của cây trưởng thành, khỏe mạnh, cắt thành đoạn dài 12-15cm, có trên hai đốt lá, giâm vào bầu, để nơi râm mát, tưới đủ ẩm. Bầu được trộn 2 phần đất mùn với một phần cát và một ít phân chuồng thật hoai. Giâm khoảng 1 tháng thì đem trồng đại trà. Đất trồng được cày, bừa kỹ, để ải, bón lót bằng phân chuồng hoai mục, đánh thành luống cao 25-30cm, rộng 70-80cm. Trồng cây cách cây 30-40cm. Cây không chịu được hạn, úng nên phải tưới đủ ẩm nhưng đảm bảo thoát nước khi mưa lớn. Sau khi trồng 2-3 tháng có thể thu hoạch lứa lá đầu tiên. Về sau, cứ 25-30 ngày lại thu hoạch tiếp. Về mùa đông, khi cây tàn lụi, cần ngừng thu hoạch, vệ sinh đồng ruộng để chuẩn bị cho vụ sau.
Bộ phận dùng vàcách bào chế: Dùng lá, thân cành.
Dùng tươi: Hái lá quanh năm.
Dùng khô: Chọn lá, thân non rửa sạch, phơi nắng nhẹ hoặc sấy ở nhiệt độ 40-450.
Tác dụng và liều dùng: Trị trúng thực, nôn, mửa, ỉa chảy, ợ khan, hôi miệng, cảm cúm, nhức đầu, đau mình.
Ngày dùng 6-14g dạng sắc.
Đơn thuốc ứng dụng:
Bài 1 :Trị chứng hôi miệng: Hoắc hương rửa sạch, sắc đặc, ngậm súc miệng hàng ngày.
Bài 2: Ăn không tiêu, hay sôi bụng:
Hoắc hương 12g, Thạch xương bồ 12g, Hoa đại 12g, Vỏ bưởi đào( đốt cháy) 6g. Tất cả tán bột mịn, mỗi lần uống 20g với nước nóng trước khi ăn khoảng 20 phút. Ngày uống 3 lần.
Bài 3: Chữa phụ nữ có thai bị nôn, ọe, ăn uống kém:
Hoắc hương 8g, Cam thảo 8g, Hương phụ chế 40g. Tán nhỏ, uống với nước đun sôi hòa thêm ít muối, mỗi ngày 10-15g.
Bài 4: Chữa cảm nắng, nhức đầu, nôn mửa, đau bụng đi lỏng:
Hoắc hương, Hương nhu, Trần bì, Gừng sống mỗi vị 10g, sắc uống ngày 1 thang.
Bài 5: Chữa tiêu chảy cấp:
Hoắc hương 12g, Vỏ vối 10g, Sa nhân, Vỏ rụt, Vỏ quýt, Hương phụ, Hạt vải đều 8g. Tán bột làm viên, ngày uống 10g hoặc sắc uống ngày 1 thang.
Bài 6: Chữa phát ban:
Hoắc hương, Hậu phác, Vỏ quýt, Bồ bồ nướng đều 50g. Tất cả đem tán nhỏ, mỗi lần uống ½ thìa cà phê.
Bài 7: Chữa thối mũi(Thừa kế LY Đoàn Anh Bình-An Hòa, Tuy An):
Hoắc hương 3 lá tươi, giã nát, bỏ vào trong túi mật con heo đực, rồi phơi trong râm một thời gian. Khi bóp thấy mềm thì đem viên thành viên bằng hạt bắp. Mỗi ngày uống 3 viên trước khi đi ngủ. Đồng thời ngâm 3 vị: Tế tân, Tạo giác, Đại hồi, đều 4g trong 30ml rượu trong 3 ngày. Lấy tăm bông nhúng rượu thuốc ngoáy vào hốc mũi cho hắt hơi, sẽ hỉ ra nước đờm thối.
